Stagnating
Parang nakatulala at
nakatingin sa kawalan, ganyan ang turing ko sa aking mga akda. Walang pag-unlad
sa aking pagsusulat, at parang hindi nagbubunga ang aking mga pinagpapaguran. Stagnant
ang aking kalagayan. Para akong isang bata na
hindi tumatanda o isang halaman na hindi lumalaki. Tila kasi may sariling buhay
ang aking mga kamay na kung kailan niya gustong magsulat saka lang gumagana ang
mga ito. Nakakapagod, nakakaumay na ang ganitong klase ng sistema sa aking mga
akda.
Mahirap pilitin ang sarili na magsulat. Mahirap mag-isip kung
wala namang pumapasok sa iyong utak. Mahirap magsulat nang hindi mo alam kung
ano ang lalamanin ng mga ito. At higit sa lahat, mahirap umunlad kung walang
pagbabago. Ito ang aking buhay bilang manunulat, iyon ay kung maituturing ba
kong isang manunulat. May manunulat ba na walang maisulat na maganda? Hindi ko
alam, basta ang masasabi ko lang ay wala akong kwenta sa ngayon. Ayaw ko naman
pilitin na magsulat nang kahit ano na lang, para kasing hilaw na mangga na pilit
kong hinihinog ang aking akda kapag pinilit ko ang aking sarili. Nakakalungkot,
pero may magagawa ba ko?
Avoiding
Pilit kong iniiwasan ang sistemang aking nakagawian. Imbis na
magsulat ako, wala akong ibang magawa kung hindi ang dumungaw sa bintana at
maghanap ng mga bagay na maisusulat. Kung wala pa ring maisusulat at bukas na
ang pasahan, tila nagiging isa akong madyikero na gumagamit ng abakadabra o mga
hokus pokus para lang may maipasa bukas. Nagiging basurero rin ako kung minsan
na nagbubungkal ng aking mga nagawang mga akda, at isinasaayos ko na lang ito
para maging isang panibagong akda. Natuto at nasanay na rin akong
magdagdag-bawas kung hininhingi ng pagkakataon.
Oo, alam kong hindi
maganda ang sistemang ONE NIGHT STAND o ang pagpupuyat ng isang buong gabi para
maihabol ang mga papel sa itinakdang oras. Madalas kasi, rush ko nang ginagawa ang aking
mga akda, Kasi, kung may dikta ang aking mga akda kung kailan nito gustong maisulat,
may dikta rin ang aking mga propesor kung kailan ko ito dapat ipasa.
Ang hirap, hindi ko kaya.
Terminating
Kailangan ko na nang pagbabago sa aking buhay bilang
manunulat. Kailangan ko nang magkaroon ng teknik, kailangan ko na ito ASAP. Kailangan
matigil ko na ang ganitong pamamaraan ko habang maaga pa. Hindi dapat hinog sa
pilit o kinalburo ang aking mga gawa. Kailangan magkaroon na nang pagkakaayos.
Kailangan ko na talaga, pero makakayanan ko ba?
Initiation
Nag-enrol ako sa MPs 110, isang kurso tungkol sa palihan
noong ikalawang semestre ng 2008-2009. Bilang isang palihan ng mga akda ang
klase, natural lamang na malaki ang magiging kaugnayan ng aking mga kamag-aral
sa aking mga gagawin. Dito ko na kilala si Josh, ang aking naging kapareha sa
klase. Siya rin ang naging kapalitan ko ng aking mga akda. Mabait naman siya at
laging nakangiti kung kaya’t hindi siya mahirap lapitan.
Nagdaan ang Pasko, Bagong Taon at Araw ng mga Puso at marami
na rin kaming nagawang mga akda sa pamamatnubay ng aming mahusay na guro na si
Sir Vlad. Naging masaya ang klase at dumanas pa kami ng iba’t ibang kalandian
pero hindi pa rin naging sapat ito upang mapiga ang aking malikhaing katas.
Siguro ay sa dami ng hinihingi ng aking mga klase ay hindi ko lubusang mabigyan
ng pansin ang pagsusulat ng mga tula.
Hanggang sa dumating ang araw na kailangan na naming magbigay
ng aming kanya-kanyang pananaw ukol sa gawa ng isa’t isa. Ito na ang araw na
kinatatakutan ko.
Experimenting
Sa unang palihan sa aming klase, sinadya kong pangit ang una
kong akda upang malaman ko kung paano ang magiging reaksyon niya. Hindi nga ako
nagkamali! Bonggang-bongga niyang nilait ang aking mga gawa, marunong at
matalino pala siya sa ganitong klase ng bagay. Mula noon, kusang nag-uutos ang
aking isip na gumawa na 'ko ng magandang sining upang hindi na mapahiya sa aking
ka-partner muli.
Intensifying
Tumindi ang mga palitan namin ng
mga komento sa mga sumunod na palihan. Pati mga personal na bagay ay hindi
naiwasang masali sa usapan kahit hindi naman kinakailangan. Talagang naiinis
ako sa kanya. Minsan, naiisip ko na ginagawa niya lang magkomento kahit hindi
naman nararapat para lang maasar ako. Epektibo naman ang kanyang pang-aasar
dahil talagang nanggagalaiti ako sa galit kahit na hindi naman nararapat. Dumating
pa nga sa punto na hindi ko na ginagantihan ng ngiti ang kanyang pagbati tuwing
kami’y nagkikita sa mga pasilyo ng aming gusali.
Dahil sa kumpetisyon, umigting
ang aking pagpupursige na gawing maganda ang aking mga akda. Nagbasa ako ng mga
akda ng mga sikat na manunulat para makuhanan ko ng ideya at estilo sa
pagdating sa pagsusulat. Talagang ginawa kong magsaliksik para lang kalabanin
si Josh. Siguro ay maganda na rin ang nangyari na siya ang nakapareha ko dahil
kung hindi ay baka tinamad lang ako. Sa pagpapalitan ng mga maaanghang na
salita, dito ko mas napagana ang aking kakayanan na mag-isip ng mga paksang
magiging makabuluhan at interesante para sa mga mambabasa.
Integrating
Kung may mahalaga man akong natutunan
kay Josh, iyon ay ang kakayanan niyang magpasa sa intinakdang oras nang hindi
nagmamadali. Talagang magkaiba kami ng sistemang nakagawian. Mabilis siyang
mag-isip ng mga paksang nakakapukaw ng pansin. Kahit gasgas na ang mga paksang
kanyang tinatalakay, nabibigyan niya ito ng bagong perspektibo. Hanga ako kay
Josh, mahusay siyang mag-isip, pero syempre, hindi ako magpapatalo.
Bonding
Wala man lamang batian ng “Hi!”,
“Hello!” o kahit pagtanong man lang ng “Kamusta ka na?” Agad-agaran niyang
binigay ang mga komento niya tungkol sa aking tulang, ”Mansanas.” Hindi rin ako
umimik at nakinig lang ako sa mga komento niya. Hindi ko nga rin man lang
matignan sa mata si Josh. Dala na rin siguro ng pride. Pero, tuloy pa rin ang
paglalaitan.
Pagtapos niyang magsalita, wala
ring “ha?” ni “ho!” ang bumati sa kanyang gawa. Pinag-isipan kong maigi ang mga
sasabihin ko tungkol sa kanyang gawa. Syempre, gusto kong gumawa ng impresyon
na magaling rin akong kritiko ng mga akda. Kahit medyo nabubulol ako, hindi ako
ngumiti. Pinilit kong maging seryoso sa kanyang paningin.
Differentiating
Ilang beses kong napapaulit-ulit
sa aking isipan ang mga taliwas naming paniniwala. Naisip ko na marahil dala ng
kultura ang pagkakaibang ito. Maraming mga bagay ang maaaring sanhi ng aming
hindi pagkakasundo. Isa na rito, siguro, ay kung paano kami mabuhay sa
araw-araw. Sa tingin ko ay wala masyadong ginagawa si Josh sa kanilang bahay
kung kaya’t napagtutuunan niya ng pansin ang pagsusulat ng mga akda para sa
aming klase. Samantalang ako, bukod sa pagpasok sa eskwela ay tumutulong ako sa
mga gawaing bahay. Hindi pwedeng hindi. Kahit may hinahabol na oras ay hindi
maaring ipagpaliban ang mga nakatakdang gawaing bahay. Ayaw ko namang
mapagalitan at baka masumbatan pa ko ng mga magulang ko.
Circumscribing
Ang unang klase namin sa buwan
ng Marso ang huli na naming palihan. Sa wakas ay matatapos na ang pang-aasar
niya sa akin. Pagdating ko sa klase, hindi ko siya nakita. Natuwa ako kasi
walang mambibwiset sa araw ko. Pero, napatingin ako sa lagi niyang inuupuan at
naalala ang mga matindi naming pagpapalitan ng mga komento. Nakakamiss rin
pala.
Stagnating,
Avoiding, Terminating
Natapos ang semestre nang hindi
kami nagkikita o nagkakausap man lang. Nananatili na walang pagbabago sa aking
mga gawa. Nanghihinayang ako dahil malaki ang naiambag ni Josh sa aking
pagsusulat pero nabalewala ko ang pagkakataon na iyon.
Sa wakas, ito na pala ang hinihintay kong kasagutan. Natagpuan
ko na ang aking sarili. Alam ko na ang problema sa akin bilang manunulat.
Kailangan ko lang pala ng isang tao na magtutulak sa akin na gawin ang mga
nararapat para lang makapagsulat ako.
Wala akong ibang nagawa kung hindi ibulong ito sa aking
sarili, “Salamat!”
(Nais ko rin pasalamatan ang aking ka-partner dito na nakalimutan ko na kung sino. Ang akdang ito ay isinulat naming dalawa. Ang unang tatlong bahagi ay sa'kin at ang huli ay sa kanya. Ngayon ko lang nabasa ang kanyang isinulat. Nakakatuwa, salamat din!)